Boerenerf
Op Erve De Pas waan je je weer even op het boerenerf van vroeger. De Herberg stamt uit 1891 en is stijlvol gerestaureerd, waarbij de oude details en gebinten bewaard zijn gebleven. Je geniet hier van een kop koffie met ambachtelijk gebak, heerlijke streeklunch, borrel of herberg maaltijd.
De oude stallen en herberg
De oude potstal die tegenover de herberg ligt, wordt gebruikt voor vergaderingen en trainingen. In de voormalige varkensschuur die naast de herberg ligt bevindt zich de informatieschuur van Natuurmonumenten. Hier worden leuke, leerzame workshops en activiteiten georganiseerd.
Boerderij ‘de Pas’ stond vroeger aan de overkant van de zandweg. Het was toen een herberg. De overlevering vertelt dat Lodewijk Napoleon daar met een konvooi overnacht heeft, zijnde op weg naar Twenthe. Die zandweg, een pas tussen de twee Koningsbelten, liep over de berg naar Rijssen, het zogenaamde ‘Weverspad’.
Bij de oude schuur naast de herberg werd dan een derde paard voor de postkoets gespannen voor de zware tocht over de mulle zandweg bergop. De herberg stond op een belangrijk punt, een kruispunt van de wegen naar Deventer, Raalte, Hellendoorn en Twenthe. De herberg is echter afgebrand; de twee lindeboomen voor de gevel vertonen nog steeds de sporen in hun half verbrande stammen. De grote linde achter het huis bleef gespaard en staat er nog steeds. Met het afbranden van de herberg begint bij De Pas een nieuw stuk geschiedenis. Het huidige hoofdgebouw werd in 1891 gebouwd.
Erve de Pas
Van Wulfften Palthe kocht in 1898 honderden hectares woeste grond op de Sprengenberg tijdens een verkoop in Raalte. Hij kwam ook in het bezit van boerderij ‘De Pas’. Enkele keren kwam er een andere boer te wonen. Van Wulfften Palthe heeft de boerderij na zijn aankoop omgebouwd van hallenhuis tot krukhuis door er het witte gedeelte dwars voor te bouwen. Op de fraaie groene luiken zien we ronde zandlopers in de kleuren rood en geel, de kleuren van Huis Sprengenberg (Palthetoren). In 1905 werd tegenover de boerderij een potstal gebouwd voor het jongvee. Wat later, in 1932 kwam er ook nog een varkensstal, dat nu de informatieschuur is van Natuurmonumenten.
Sinds november 2020 zijn Lars en Helen Kijftenbelt de exploitanten van Herberg de Pas. Deze gedreven en enthousiaste ondernemers exploiteren ook hotel-restaurant Landgoed de Uitkijk in Hellendoorn.
